Idea utworzenia Parku powstała w latach dwudziestych XX w. Dopiero w latach trzydziestych powstały pierwsze rezerwaty , które obecnie są obszarami ochrony ścisłej w Kampinoskim Parku Narodowym.
Kampinoski Park Narodowy utworzony został uchwałą Rady Ministrów z dnia 16 stycznia 1959 r. (atualna podst. prawna ochrony i funkcjonowania parku - rozporządzenie rady ministrów w sprawie KPN z dnia 25.09.1997 r. Dz U 132 poz 876). Początkowo zajmował prawie 40 700 ha. Największe zasługi w jego utworzeniu mieli Roman i Jadwiga Kobendzowie, którzy na terenie Puszczy Kampinoskiej w latach 30-tych prowadzili szerokie badania florystyczno-fitosocjologiczne i geomorfologiczno-geologiczne. Aktualna powierzchnia parku wynosi 38 544 ha, w tym pod ochroną ścisłą 4 636 ha, z czego 68 ha zajmuje Ośrodek Hodowli Żubrów im. prezydenta RP Ignacego Mościckiego w Smardzewicach. Ustanowiona w 1977 r. strefa ochronna wokół Parku, zwana otuliną, ma powierzchnię 37 756 ha. Ponad 70% powierzchni Parku zajmują lasy. Podstawowym gatunkiem lasotwórczym jest sosna z dominującym siedliskiem bór świeży. W krajobrazie Parku, niezwykle urozmaiconym, dominują dwa kontrastujące ze sobą elementy - wydmy i bagna.

Park jest obszarem sieci NATURA 2000 oraz Rezerwatem Biosfery (UNESCO MaB ).

WYDMY

Są najważniejszym elementem budowy terenu Puszczy. Występują one w dwóch formach: łukowej oraz wałów wydmowych. Najczęściej spotykane są wydmy paraboliczne, o zwróconym ku wschodowi czole i ramionach wyciągniętych ku zachodowi i północnemu zachodowi. 


TERENY BAGIENNE

Powstały w korytach Prawisły, które zostały odcięte od głównego nurtu. W zbiornikach stojących zaczęło się odkładanie substancji organicznej i postępował naturalny proces wypłycania się. Żyzne i wilgotne grunty opanowywała roślinność bagienna i szuwarowa.  Ich obumarłe szczątki dały poczłątek bogatym podkładom torfu, co doprowadziło do powstania torfowisk niskich. W ostatnich dwóch stuleciach ingerencja człowieka na dużych obszarach Puszczy doprowadziła do osuszenia i zamiany bagien na łąki i pastwiska.