Znani Sochaczewianie i osoby związane z Sochaczewem
Fryderyk Chopin
Największy polski kompozytor urodził się w 1810 roku w Żelazowej Woli, położonej około 3 km od Sochaczewa. Fenomenalny talent Fryderyka ujawnił się już w wieku 6 lat. Rozpoczął wtedy naukę pod okiem pianisty Wojciecha Żywnego, który to szybko dostrzegł niezwykłe zdolności muzyczne chłopca. Jako „cudowne dziecko” Chopin dawał występy w salonach przed warszawską elitą oraz na koncertach charytatywnych.
Jako dwunastoletni młodzieniec, cieszący się sławą uzdolnionego pianisty był regularnie zapraszany przez Wielkiego Księcia Konstantego. W latach 1823-26 uczęszczał do Liceum Warszawskiego, w którym zdobywał wszechstronne wykształcenie. Znał wiele języków m.in. francuski, niemiecki, włoski, dzieje ojczyzny, historie polskiej literatury. W tym czasie grał również na organach w Kościele Sióstr Wizytek.
W okresie pomiędzy 1826 a 29 studiował na wydziale teorii muzyki, jeneralbasu i kompozycji w Szkole Głównej Muzyki, wchodzącej w skład Uniwersytetu Warszawskiego. To właśnie w tym czasie powstały pierwsze poważniejsze dzieła Fryderyka np.: wariacje B-dur op.2 na temat Là ci darem la mano z „Don Juana” Mozarta czy Sonata c-moll op.4. Nauczyciel Elsner w raporcie końcowym napisał o kompozytorze „Chopin Fryderyk, szczególna zdatność, geniusz muzyczny”.
Na następne lata przypadają podróże do Wiednia i Paryża gdzie pianista komponował kolejne utwory, grał na imprezach dobroczynnych oraz nauczał fortepianu wśród polskiej i francuskiej arystokracji. Chopin zyskał wysoką pozycję artysty i od razu został przyjęty do grona paryskiego środowiska muzycznego.
Kompozytor zmarł 17 października 1849 roku i został pochowany na cmentarzu Pére – Lachaise w Paryżu. Zgodnie z jego wolą serce zostało przywiezione do Polski i wmurowane w filar kościoła św. Krzyża w Warszawie.
Twórczość Chopina nawiązuje do polskiej tradycji muzycznej, wykorzystuje rodzimy folklor oraz ma wyraźny charakter narodowy.
Kasper Goski
Doktor medycyny Akademii Krakowskiej, sławny lekarz, matematyk, filozof i astrolog. Urodzony w Sochaczewie w rodzinie mieszczańskiej, dokładna data nie jest znana. Zmarł w Poznaniu 25 listopada 1576 roku.
Pomiędzy 1541-1547 rokiem Goski studiował na Uniwersytecie Krakowskim, a po uzyskaniu tytułu magistra zaczął nauczać na tej uczelni, sprawując jednocześnie funkcję rektora szkoły parafialnej przy Kościele św. Anny.
W 1551 roku ukończył studia doktoranckie z medycyny na Uniwersytecie w Padwie. Rok później powtórnie wyjechał do Poznania, gdzie pracował jako lekarz, a także rajca miejski i burmistrz tego miasta. W czasach pierwszego i drugiego bezkrólewia, Kasper Goski był reprezentantem rady miejskiej na sejmach elekcyjnych.
Ten wybitny sochaczewianin zyskał sławę nie tylko dzięki działalności medycznej i politycznej ale również dzięki swojej pracy jako astrolog. Największy rozgłos zyskał pisząc prognostyki astrologiczne. Jeden z nich, z 1571 roku przepowiedział wygraną świata chrześcijańskiego w wojnie z Turkami.
Za swe zasługi otrzymał zaszczytny tytuł „męża dla senatu i ludu weneckiego dobrze zasłużonego” i został mianowany patrycjuszem weneckim.
Abraham Bornsztajn
W 1883 roku rabin sprowadził się do Sochaczewa, gdzie założył synagogę chasydzką. Prowadził również jesziwę, jest to wyższa szkoła dla chłopców powyżej 13 roku życia. Około 1884 roku został odwołany z funkcji rabina przez władze rosyjskie i został cadykiem.
Abraham Bornsztajn to znany w całej Rzeczpospolitej i Europie twórca dzieł na temat Tory, traktatów talmudycznych. Był człowiekiem słynącym z bogobojności i mądrości. Cadyk stanowił dla wspólnoty wzór pobożności, sprawiedliwości i pokory.
Zmarł 20 marca 1910 roku i został pochowany w nowej części sochaczewskiego kirkuta. Na jego grobie wzniesiono ohel- kaplicę, a zarazem mauzoleum rabina.
Samuel Bornsztajn
Syn i następca Abrahama w sochaczewskiej dynastii chasydzkiej, żyjący w latach 1856-1926. Zastąpił swojego ojca na stanowisku rabina.
Znany był jako Sema Mishmuel od tytułu swojego 9-tomowego dzieła „Shem Mi-Shmuel”. Jest to publikacja traktująca o Torze i świętach żydowskich do dnia dzisiejszego często cytowana w wielu artykułach. Autor oprócz klasycznych źródeł żydowskich - Talmudu, Midrasz i Kabały wplótł w jej treść wiele idei ojca.
Był czołowym myślicielem chasydów na początku XX wieku. Podobnie jak rabin Abraham Bornsztajn prowadził w Sochaczewie jesziwę. Ponadto pracował nad wydaniem rękopisów ojca.
Oser Warszawski
Znany pisarz w jidysz urodzony w Sochaczewie w 1898 roku. Jednym z najważniejszych dzieł była powieść „Shmuglares” opowiadająca o życiu polsko - żydowskim w czasie okupacji niemieckiej podczas I wojny światowej. W 1924 roku osiadł w Paryżu, gdzie redagował czasopisma w języku jidysz. W 1944 roku napisał kroniki żydowskie życia w okupowanym Paryżu i Francji.
Po jego śmierci w Auschwitz, żona Marie opublikowała wojenne pisma męża w dwóch językach jidysz i francuskim. Dzięki swojej twórczości Warszawski stał się jednym ze sławnych pisarzy.
ppor. Mikołaj Troicki
Jeden z polskich żołnierzy z 1 Dywizji Piechoty walczących w Bitwie o Berlin. W dniu 2 maja 1945 roku wraz z czterema innymi zawiesił flagę Polski na pruskiej kolumnie zwycięstwa – Siegessäule. Urodził się 1 września 1905 roku w Sochaczewie, gdzie spędził swoją młodość. Walczył we wrześniu 1939 r., a następnie w konspiracji. W obawie przed aresztowaniem wyjechał do Warszawy. Schwytany przez Niemców w czasie łapanki wywieziony został na roboty do Niemiec. W 1943 roku zanlazł się w Jugosławii, gdzie pracował przy budowie kolei. Po ucieczce z robót przymusowych trafił do partyzantki Tity. W 1944 roku gdy Jugosławię zajęły wojska radzieckie wrócił do Polski i wstąpił do tworzącej się armii polskiej. Walczył później na Wale Pomorskim, brał udział w forsowaniu Odry w rejonie Kostrzyna. Mikołaj troicki został odzanczony Krzyżem Kawalerskim, Orderem Odrodzenia Polski, Krzyżem Grunwaldu III kl., Krzyżem Walecznych oraz wieloma innymi polskimi, radzieckimi i jugosłowiańskimi odznaczeniami.
Tadeusz Krawczyk
Reprezentant Polski w kolarstwie szosowym biorący udział w wyścigach w latach 80-tych ubiegłego wieku. Tadeusz Krawczyk najpierw sam osiągał sukcesy, a następnie rozpoczął szkolenie młodzieży. W 1971 został pierwszym trenerem sekcji kolarskiej Orkana, którą prowadził do 1975 roku.
Od drugiej edycji w 2001 roku Rodzinny Rajd Rowerowy organizowany w Sochaczewie nosi imię Tadeusza Krawczyka. Podczas pierwszego rajdu pomagał on w organizacji oraz zapewniał serwis techniczny.
Władysław Komendarek
Wyjątkowy muzyk i instrumentalista, członek nie istniejącej już dziś grupy Exodus. Znany Gudonis, bo pod takim pseudonimem artystycznym występuje, to wykonawca wszechstronny. Rozpoczął karierę solową w latach osiemdziesiątych i od tamtego czasu na rynku ukazało się jego 17 albumów.
Nestor polskiej muzyki elektronicznej nieprzerwanie bierze również udział w festiwalach krajowych i zagranicznych. Ten znakomity instrumentalista w swoich utworach doskonale łączy muzykę klasyczną z elektronicznymi dźwiękami syntetyzatorów.
Andrzej Andrzejewski
Urodzony 19 maja 1961 roku w Sochaczewie. Generał 1 Brygady Lotnictwa Taktycznego w Świdwinie oraz pilot Wojska Polskiego. W 1985 roku został absolwentem Wyższej Szkoły Lotniczej w Dęblinie, a po ukończeniu studiów pełnił służbę jako pilot w 8 i 40 Pułku Lotnictwa Myśliwsko – Bombowego. W między czasie w 1995 roku ukończył również Akademię Obrony Narodowej w Warszawie.
Zginął 23 stycznia 2008 roku w katastrofie pod Mirosławcem, będąc jednym z pasażerów samolotu CASA C-295M. Pośmiertnie został awansowany na generała dywizji.
Janusz Przedpełski
Urodzony 9 września 1926 roku w Sochaczewie. Przez wielu nazywany człowiekiem – historią sportu ciężarowego w Polsce i na świecie. Przez blisko 50 lat sprawował funkcję Prezesa Polskiego Związku Podnoszenia Ciężarów. Pracował również jako sędzia na zawodach organizowanych w kraju i za granicą. Warto zauważyć, że jako jedyny na świecie wśród sędziów olimpijskich tej dyscypliny sportu, sędziował zawody w dwunastu z rzędu igrzyskach olimpijskich.
W 1969 roku podczas mistrzostw świata i Europy przyczynił się do powołania Europejskiej Federacji Podnoszenia Ciężarów (EWF) i został powołany jej prezydentem.
Janusz Przedpełski za swoją wyjątkowo aktywną działalność w sporcie, za dążenie do jej rozwoju na arenie krajowej i międzynarodowej, został uhonorowany wieloma odznaczeniami państwowymi oraz Międzynarodowej i Europejskiej Federacji Podnoszenia Ciężarów. Dodatkowo za wkład w rozwój światowego sportu otrzymał odznaczenie Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego – Order Olimpijski.
Alicja Ciskowska - Maciągowska
Wieloletnia zawodniczka sekcji łuczniczej LKS „Mazowsze” Teresin. Na mistrzostwach w 1981 roku zajęła drugie miejsce i zdobyła srebrny medal. Była również dwukrotną brązową medalistką na mistrzostwach Europy w 1980 roku.
Polski muzyk, autor tekstów, poeta, dziennikarz muzyczny oraz prezenter telewizyjny. Urodził się 22 marca 1961 roku w Inowrocławiu, jest absolwentem szkoły muzycznej I stopnia w klasie fortepianu, następnie ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Fryderyka Chopina w Sochaczewie, a potem weterynarię na WMW SGGW.
Iwona Strzelczyk-Wojciechowska
Jest jedną z organizatorów Międzynarodowego Plenerowego Festiwalu Jazz na Starówce, który zalicza się do najpopularniejszych i największych pod względem ilości publiczności w Polsce. Jest on zarazem wizytówką stolicy i atrakcją turystyczną dla melomanów i turystów.
Urodzony 22 lutego 1944 roku w Gawłowie. Polski polityk, jeden z uczestników obrad Okrągłego Stołu, były przewodniczący Unii Pracy. Ukończył studia magisterskie na Wydziale Ekonomii Politycznej Uniwersytetu Warszawskiego, w 1989 ukończył przewód doktorski, a w 2004 obronił habilitację. Jest również profesorem nadzwyczajnym Instytutu Nauk Ekonomicznych PAN.
Bogusław Liberadzki
Urodzony 12 września 1948 roku w Sochaczewie. Polski polityk, ekonomista, były minister transportu, poseł na Sejm III i IV kadencji. Absolwent Szkoły Głównej Planowania i Statystyki, na której uzyskał tytuły doktora i doktora habilitowanego, a w następnej kolejności profesora nauk ekonomicznych. Sprawował funkcję kierownika katedry transportu Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie oraz wykładowcy na Wydziale Inżynieryjno – Ekonomicznym Transportu Akademii Morskiej w Szczecinie.
Bogusław Liberadzki od 2004 roku jest posłem w Parlamencie Europejskim, w 2008 roku uznany za najbardziej pracowitego europosła w kategorii Transport.
Mariusz Kamiński
Urodzony 25 września 1965 w Sochaczewie. Znany działacz opozycji antykomunistycznej w okresie PRL oraz były szef Centralnego Biura Antykorupcyjnego, poseł na Sejm kilku kadencji. Ukończył Wydział Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego. Od 2011 roku ponownie został członkiem Prawa i Sprawiedliwości, zasiadł w komitecie politycznym, a także został pełnomocnikiem partii w Warszawie.
Wojciech Olejniczak
Urodzony 10 kwietnia 1974 w Łowiczu i jest absolwentem Technikum Ogrodniczego w Sochaczewie. Ukończył studia na Wydziale Ekonomiczno – Rolniczym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Poseł na Sejm od 2001, minister rolnictwa od 2003, przewodniczący Sojuszu Lewicy Demokratycznej i członek Parlamentu Europejskiego od 2009 roku.
Urodzony 23 maja 1966 w Sochaczewie, ukończył Zespół Szkół Centrum Kształcenia Praktycznego w Sochaczewie, a następnie studia na Wydziale Ekonomicznym Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Radomiu i Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Był posłem na Sejm kilku kadencji z ramienia SLD oraz sekretarzem stanu KPRM w rządzie Leszka Millera i Marka Belki.
Krzysztof Rutkowski
Urodzony 6 kwietnia 1960 roku w Teresinie. Jest absolwentem Technikum Mechanizacji Rolnictwa w Sochaczewie. W latach 1990-2001 był właścicielem Biura Detektywistycznego „Rutkowski”. Znany z współtworzenia z telewizją TVN programu „Detektyw”.
Krzysztof Rutkowski był również kandydatem na Sejm kilku kadencji, mandat posła uzyskał w wyborach parlamentarnych w 2001 roku.
Jacek Dyrzyński
Urodzony 30 lipca 1946 roku w Sochaczewie. Jest absolwentem Akademii Sztuk Pięknych, a obecnie prowadzącym Pracownię Wiedzy o Działaniach i Strukturach Wizualnych na Wydziale Malarstwa. Jest również artystą należącym do formacji postkonstruktywistów, zajmuje się malarstwem, rysunkiem, sztuką papieru i maluje na jedwabiu.
Interesuje się harmonią barwną w układach płaskich i przestrzennych. Niezmiennym elementem kompozycji jego prac jest kwadrat we wszelkich możliwych przekształceniach i odmianach, a także zależności pomiędzy kolorem, fakturą, przestrzenią.
Jacek Dyrzyński prezentował swoje prace na wielu ekspozycjach w kraju i za granicą, znajdują się one również w zbiorach Biblioteki Narodowej, Muzeum ASP w Warszawie, Batut Foundation Sachsen w Nossen oraz w kolekcjach prywatnych w Polsce, Szwecji i Niemczech.
Jan Aleksander Dworak
Urodzony 31 grudnia 1948 w Sochaczewie, jest absolwentem Uniwersytetu Warszawskiego. Swoją pracę jako dziennikarz rozpoczął w latach 70-tych, najpierw w piśmie sportowym, następnie wydając niezależne pismo „Opinia”. Na początku lat 90-tych sprawował funkcję wiceprezesa zarządu TVP, następnie pracował jako producent filmowy.
W latach 2004-2006 był kierownikiem Telewizji Publicznej, a od 2010 został przewodniczącym Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.
Agnieszka Rosłoniak
Popularna prezenterka i dziennikarka pochodząca z Sochaczewa. Ukończyła Uniwersytet Warszawski i od 1989 roku pracuje w telewizji. W 1992 roku zaczęła prowadzić Kawę czy Herbatę, a obecnie prowadzi w TVP2 program Pytanie na śniadanie.
Paweł Gadomski
Dziennikarz prowadzący najważniejszy w Polsce program informacyjny, „Wiadomości” w TVP1. Swoją pracę w dziennikarstwie zaczął w TVN, gdzie uczył się zawodu przez prawie 7 lat, pracował również w Radiu Kolor.
Jacek Hugo – Bader
Urodzony 9 marca 1957 roku w Sochaczewie, po ukończeniu studiów pedagogicznych pracował jako nauczyciel, pedagog szkolny i socjoterapeuta. Jest również dziennikarzem i reportażystą.
Jest autorem reportaży : „Biała gorączka”, „W rajskiej dolinie wśród zielska”, „Dzienniki kołymskie” oraz filmów dokumentalnych : „Jacek Hugo – Bader. Korespondent z Polszy” i „Zamek” z cyklu „Nasz spis powszechny”.
Za swoją pracę otrzymał dwukrotnie nagrodę Grand Press i Bursztynowego Motyla.
Kazimierz Hugo – Bader
Działacz społeczny, dziedzic z Rozlazłowa żyjący w latach 1887-1949. Był inicjatorem Komitetu Budowy Domu Chopina w Żelazowej Woli. Niezmiernie zaangażował się w walkę na rzecz zachowania tego zabytku, dzięki niemu doszło do wykupienia dworu od prywatnych właścicieli. Na ten cel podjął się organizacji licznych koncertów i zbiórek społecznych.
Aleksander Sochaczewski (Sonder Lejb)
Urodzony 3 maja 1843 roku w Iłowie w rodzinie żydowskiej. Pod koniec 1860 roku zaczął studia w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie i niespełna rok później jego prace były wśród najlepszych płócien uczniów szkoły. W 1863 został zesłany na Syberię. Po powrocie zamieszkał kolejno we Lwowie, Monachium i Brukseli gdzie zajął się tworzeniem obrazów dokumentujących katorgę i pobyt na Syberii. Był to cykl przejmujących dzieł, z którego najsławniejszym jest „Pożegnanie z Europą”.
W setną rocznicę obrazy Aleksandra Sochaczewskiego zostały wystawione na stałej ekspozycji w Muzeum X Pawilonu na cytadeli warszawskiej.
Adam Lasocki
Kasztelan sochaczewski, marszałek Trybunału Konstytucyjnego żyjący w latach 1730-1796. Był fundatorem kościołów w Trojanowie (1783) i Iłowie (1796).
Jan Tomicki
Generał brygady dowodzący 1 rezerwową dywizją jazdy w powstaniu listopadowym, pochowany na sochaczewskim cmentarzu. W 1806 roku rozpoczął służbę wojskową w Armii Księstwa Warszawskiego gdzie szybko dosłużył się stopnia kapitana. W 1815 roku został dowódcą 1 pułku ułanów armii Królestwa Polskiego. W czasie powstania listopadowego krótko był dowódcą 1 Dywizji Jazdy Rezerwowej. Jan Tomicki był także członkiem loży wolnomularskiej Bracia Zjednoczeni.
Władysław Ślewiński
Polski malarz urodzony 1 czerwca 1856 roku w Białyninie w gminie Nowa Sucha. W latach 1888-1890 był studentem paryskiej Académie Colarossi. Uczył się również rysunku w szkole z Pont-Aven Paula Gauguina. Malować zaczął późno, bo mając prawie 32 lata i pierwsze szkice wykonywał na serwetkach.
Częstym tematem jego prac było morze, malownicze brzegi, martwa natura i pejzaże. Malował także portrety, twarze rybaków i autoportrety. Artysta jest jednym z przedstawicieli Młodej Polski i secesji. Z Gauguinem łączyły go środki wyrazowe jak np. linearyzm, uproszczenia i spłaszczenia plamy barwnej. W swoich pracach posługiwał się delikatną linią, bardziej wyczuwalną niż widzialną. Przykładowym dziełem jest „Czesząca się” przedstawiające motyw długich jak fale, lejących się włosów oraz miękkość i płynność form. Jest to potwierdzeniem ulubionych kształtów i form artysty.
Władysław Ślewiński zmarł w Paryżu w 1918 roku i został pochowany na cmentarzu w Bagneux.
Obecnie jego obrazy znajdują się w Muzeum Narodowym w Warszawie i wielu innych oraz w kolekcjach prywatnych.
Jan Paweł Łuszczewski
Starosta sochaczewski, poseł na Sejm Wielki, minister spraw wewnętrznych Księstwa Warszawskiego urodzony 26 czerwca 1764 roku w Skotnikach. W latach 1785-1795 sprawował funkcję sekretarz króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Był zwolennikiem Konstytucji 3 Maja, popierał ją w przemówieniach wygłaszanych w senacie. W 1807 roku został powołany do funkcji Ministra Spraw Wewnętrznych i Religijnych w Księstwie Warszawskim. Był również wolnomularzem, członkiem loży Świątynia Izis. W masonerii doszedł do stanowiska członka Najwyższej Kapituły.
Klementyna z Tańskich Hoffmanowa
Jedna z pierwszych pisarek dla dzieci, wydawczyni, tłumaczka i popularyzatorka żyła w latach 1798-1845. Urodziła się w Warszawie, a wychowywała w Wyczółkach pod Sochaczewem, gdzie jej rodzice dzierżawili majątek. Przyczyniła się do założenia Związku Dobroczynności Patriotycznej, a zarazem była jego przewodniczącą. Jako pierwsza kobieta w Polsce utrzymywała się ze swojej twórczości i pracy pedagogicznej.
Po ślubie z Karolem Hoffmanem zamieszkała w Dreźnie, a później w Paryżu, gdzie uczestniczyła w spotkaniach polskich emigrantów. W latach 1824-28 redagowała pierwszy w Polsce dla młodego pokolenia – czasopismo Rozrywki dla dzieci.
Hoffmanowa stworzyła wiele dzieł o dużej wartości literackiej, dostarczała cennej i pożytecznej lektury dla dzieci, młodzieży ale także określiła pozycję tej literatury w kulturze narodowej.